edebiyat pınarım

Pek çok şeyi not aldığınız küçük bir “akıl defteri”niz var mı? Özellikle eskiden bu tür defterler daha çokmuş tabii. Büyüklerimiz adres, ilaç ismi, beğendiği bir dörtlük, bazen bir dua, hatta bir yemek tarifini yazarmış defterlerine. Bir de şiir defterleri var tabii. Özellikle genç kızların beğendiği söz ve şiirleri yazıp büyük bir özenle sakladığı… Teknoloji çağında bilgisayar, tablet, cep telefonu varken bunlar hâlâ duruyor mu, demeyin. Ben de zaman zaman özellikle kız öğrencilerimde bu “şiir defter”lerinden gördüğüm için yazabiliyorum bunları. Ya siz, sizin de bir şiir defteriniz var mı? Yukarıdaki  defterin halk edebiyatındaki "cönk"le benzerlikleri neler? İşte günümüzün bu “akıl” ya da “şiir” defterlerinin bir benzeri halk edebiyatında da yer almakta. Edebi ürün olarak andığımız bu defterlerin özel bir de adı var. Bu defterlere “cönk” diyoruz. Üniversite sınav sorularında bile yer almış. Siz de “Cönk nedir?” diye merak ediyorsanız: “Halk edebiyatında ...

Bugün kafaları karıştıran bir konuyu seçtim. Kafaları karıştıran diyorum; çünkü “Devrik cümle anlatım bozukluğu mudur?” sorusuna bazı kişiler “Evet” bazıları da “Hayır” cevabını veriyor. Peki, bunun doğrusu nedir? Devrik cümle anlatım bozukluğu sebebi midir bakalım. Önceki yazılarımda da değinmiştim. Bazı konular farklı görüşlere fazlasıyla açık. Yararlandığınız kaynağa göre anlatımınız ya da cevabınız şekil alabiliyor. Şöyle ki: Her dilin belli kuralları, söz dizimi vardır. Tıpkı trafik kuralları ya da futbol kuralları gibi. Dili kullanan kişilerin de bu kurallara uyması gerekir. Böylelikle dil, dolayısıyla kültür, varlığını idame ettirir. Dilimizde de yüklem dediğimiz bölüm cümlenin sonunda bulunur . “ Dün akşam beni aramış .” örneğinde olduğu gibi. Ancak biz bunu günlük kullanımda “ Dün akşam aramış beni ” şeklinde de kullanabiliriz. İkinci cümle “ devrik cümle ”dir; ama cümlede anlatım bozukluğu yoktur . Cümlenin “devrik” olması, onda “anlatım bozukluğu” olduğunu gö...

Bir önceki yazımın başlığı “ Türk Destanlarında Ulusal ve Estetik Değerler ” idi. Destanlarda kullanılan bazı motiflerin hangi anlamları yüklendiğinden söz etmiştim. İlk bölümün konusu  “ ulusal değerler ”di. Okumak isterseniz işaretli bölüme tıklamanız yeterli. Bugün ise yazının ikinci bölümüyle devam ediyorum. “ Türk Destanlarında Estetik Değerler ” "B)ESTETİK DEĞERLER a   - MAVİ IŞIK 1 – Türk destanlarında ışık motifi büyük yer tutar. En başta Tanrı’nın bulunduğu göğün on yedinci katı, bir nur âlemi olarak tanıtılır. 2 – Kadınlar, daima mavi bir ışık içinden doğarlar. «Oğuz’un Gün, Ay, Yıldız» adlı oğullarını doğuran ilk karısı; karanlıkları yarıp yere inen bir mavi ışıktan doğmuştu. Bozkurt, bir sabah Oğuz’un çadırına düşen bir mavi ışık içinden çıkmıştı. 3 – Mavi ışık, atalarımızın aydınlığa, ışığa karşı duydukları derin sevginin simgesidir. b – KADIN: 1 – Kadın, Türk destanlarında, her şeyden önce kutsal Türk çocuğunun anası olarak değer taş...

Merhaba Sevgili Edebiyat Dostları, Bugünkü başlığımız “ Türk Destanlarında Ulusal ve Estetik Değerler ”.   “edebiyat pınarım”da henüz “destan” konusuna değinmedim. Okulda konuları belli bir sıraya göre işliyoruz tabii ki. Ancak bloğumda edebiyatın bir okyanus olduğundan daha önce söz etmiştim. Dolayısıyla konuları belli bir sırayla işlersem pek çok şeye hiç değinemeyebilirim. Bu sebeple biraz oradan biraz buradan ilerliyorum. Sakın merak etmeyin konuları aktardıkça başlıklar ve yazı etiketleri aradığınızı bulmada  size   yardımcı olacaktır. Türk destanlarında yer alan değerler, bazı kaynaklarda “ mitolojik unsurlar ” olarak da yer almakta. Aynı konuları farklı başlıklar ya da değişik gruplamalar şeklinde görüyoruz bazen. Bunları şu yanlıştır, şu doğrudur diye kesin yargılarla ele almak pek de doğru değil kanımca. Farklı bakış açıları bu çeşitliliğe alt yapı hazırlıyor çoğu zaman. Konuyla ilgili bilgileri lise öğrencileri için hazırlanmış bir “yardımcı” kitaptan ...

herman melville HERMAN MELVILLE , 1819’da New York’ta doğdu. Yedi kardeşi vardı. Önce konfor içinde büyüdü. Ailesi Albany’ye taşınınca Melville, Albany Akademisine girdi. Ama bu arada babası iflas etti. Kısa sonra da öldü. 12 yaşındayken Melville çalışmak zorunda kaldı. Önce bir bankaya memur olarak girdi, sonra çiftçilikte çalıştı ve taşra öğretmeni oldu. 1838’de, ailesiyle birlikte Lansingburgh’e gitti. Orada mühendislik öğrenimi yaptı. Ama iş bulamayan Melville basit bir gemici olarak 1839’da Liverpool’a gitti. Daha sonra 1840’ta İllinois’de iş aradı ama bulamadı. Melville’in 1846’da yazdığı ilk eseri “ Typee ” bu yerlilerin yaşayışını konu alarak alır. Yazar, sonra “Lucy Ann” adındaki balina gemisiyle Nukahiva’dan ayrıldı. Daha sonra Tahiti’de cezaevinde yattı. 1843’te Havai’ye giden Melville 1844’te Amerika’ya döndü. Artık Melville’in kitapları halk tarafından çok seviliyordu. “ Typee ” ile “ Omoo ” satış rekoru kıran kitapların başında geliyordu. Ama onun “ Moby Dick ” v...