Herman Melville kimdir?

herman melville
HERMAN MELVILLE, 1819’da New York’ta doğdu. Yedi kardeşi vardı. Önce konfor içinde büyüdü. Ailesi Albany’ye taşınınca Melville, Albany Akademisine girdi. Ama bu arada babası iflas etti. Kısa sonra da öldü. 12 yaşındayken Melville çalışmak zorunda kaldı. Önce bir bankaya memur olarak girdi, sonra çiftçilikte çalıştı ve taşra öğretmeni oldu. 1838’de, ailesiyle birlikte Lansingburgh’e gitti. Orada mühendislik öğrenimi yaptı. Ama iş bulamayan Melville basit bir gemici olarak 1839’da Liverpool’a gitti. Daha sonra 1840’ta İllinois’de iş aradı ama bulamadı.
Melville’in 1846’da yazdığı ilk eseri “Typee” bu yerlilerin yaşayışını konu alarak alır. Yazar, sonra “Lucy Ann” adındaki balina gemisiyle Nukahiva’dan ayrıldı. Daha sonra Tahiti’de cezaevinde yattı. 1843’te Havai’ye giden Melville 1844’te Amerika’ya döndü.
Artık Melville’in kitapları halk tarafından çok seviliyordu. “Typee” ile “Omoo” satış rekoru kıran kitapların başında geliyordu. Ama onun “Moby Dick” veya “Beyaz Balina” adlı romanı bugün şaheseri olarak kabul edilmektedir. Bu kitapta Kaptan Ahab’ın son derece büyük bir beyaz balinanın peşine düşüşü anlatılır.
1847’de evlenen yazar, 1850’ye kadar New York’ta oturdu. Daha sonra 1863’e kadar Pittsfield’e yerleşti. Büyük yazar Nathaniel Hawtorne ile yakın dostluk kurdu. Melville 1891’de New York’ta öldü. Ölümünden otuz yıl sonra onun eserlerini okumaya başlayan Amerikalılar bir dâhi ile karşı karşıya olduklarını anladılar. Eserlerinden bazıları şunlardır: “Mardi”, “Pierre”, “Israel Potter”, “Piazza Hikâyeleri”.
(Adli Moran, Büyük Sanatçılar, Hürriyet Gazetesi)

"Herman Melville kimdir?" sorusunun cevabı internet ortamında pek çok yerde var elbet. Onlara da bir göz atayım diyorsanız sizin için bir kısmını derledim. İşaretli yerlere tıklayarak konuyla ilgili diğer yazılara ulaşabilirsiniz:

 * "Türk Dili ve Edebiyatı"nda hayatı, edebi kişiliği ve eserlerinden kısaca söz edilmiş. 
* "Filozof.net" önce hayatından söz etmiş. Ardından eserleriyle ilgili ayrıntılı bilgi vermiş.
* "Biyografi.info"da hayat hikayesi ve yayın tarihine göre kitaplarının sıralaması var.
* "Sanat Karavanı"nda Ömer Yücedal Herman Melville'nin hayat hikayesini öznel bir bakış açısıyla yazıya aktarmış.

Bu Haftaki Tercihleriniz

Devrik cümle anlatım bozukluğu mudur?

Resim
Bugün kafaları karıştıran bir konuyu seçtim. Kafaları karıştıran diyorum; çünkü “Devrik cümle anlatım bozukluğu mudur?” sorusuna bazı kişiler “Evet” bazıları da “Hayır” cevabını veriyor. Peki, bunun doğrusu nedir? Devrik cümle anlatım bozukluğu sebebi midir bakalım. Önceki yazılarımda da değinmiştim. Bazı konular farklı görüşlere fazlasıyla açık. Yararlandığınız kaynağa göre anlatımınız ya da cevabınız şekil alabiliyor. Şöyle ki: Her dilin belli kuralları, söz dizimi vardır. Tıpkı trafik kuralları ya da futbol kuralları gibi. Dili kullanan kişilerin de bu kurallara uyması gerekir. Böylelikle dil, dolayısıyla kültür, varlığını idame ettirir. Dilimizde de yüklem dediğimiz bölüm cümlenin sonunda bulunur . “ Dün akşam beni aramış .” örneğinde olduğu gibi. Ancak biz bunu günlük kullanımda “ Dün akşam aramış beni ” şeklinde de kullanabiliriz. İkinci cümle “ devrik cümle ”dir; ama cümlede anlatım bozukluğu yoktur . Cümlenin “devrik” olması, onda “anlatım bozukluğu” olduğunu gö...
Yazının devamı »

Türkçe ve edebiyat derslerinde metin yorumu

Resim
Türkçe ve edebiyat dersi denince genellikle aklımıza kitap okumak ya da yazı yazmak gelir. Oysaki bu dersler farklı disiplinleri içinde barındırır. Okuma, yazma, dinleme, konuşma. Bunlar masanın ayakları gibidir. Hepsine de ihtiyaç vardır. Biri ya da ikisi ilginizi daha çok çekiyor olabilir, belki de onlarda daha başarılısınızdır; ancak edebiyat bir bütündür ve her şeye rağmen bu dört unsur birbirinden ayrı düşünülemez. İlk ve ortaokulda Türkçe dersi gören öğrencilerimiz lise döneminde edebiyatla da tanışmaktadır. “Dil ve Anlatım”, “Türk Edebiyatı” adındaki iki ders geçtiğimiz yıldan itibaren “Türk Dili ve Edebiyatı” halinde tek derse dönüştürüldü. Tıpkı eski yıllarda olduğu gibi. Ancak bugünkü konumuz o değil. Bugün Türkçe veya edebiyat derslerindeki metin okuma, yorumlama konusuna kısaca değinmek istiyorum. Bazı sınıflarda ya da bazı öğrenci gruplarıyla işlediğim ders ya da yaptığım çalışmalar kolaylıkla ilerliyor. Bazı sınıflarda ise aynı verimi alamıyorum. Peki, ama neden? ...
Yazının devamı »

Cönk nedir?

Resim
Pek çok şeyi not aldığınız küçük bir “akıl defteri”niz var mı? Özellikle eskiden bu tür defterler daha çokmuş tabii. Büyüklerimiz adres, ilaç ismi, beğendiği bir dörtlük, bazen bir dua, hatta bir yemek tarifini yazarmış defterlerine. Bir de şiir defterleri var tabii. Özellikle genç kızların beğendiği söz ve şiirleri yazıp büyük bir özenle sakladığı… Teknoloji çağında bilgisayar, tablet, cep telefonu varken bunlar hâlâ duruyor mu, demeyin. Ben de zaman zaman özellikle kız öğrencilerimde bu “şiir defter”lerinden gördüğüm için yazabiliyorum bunları. Ya siz, sizin de bir şiir defteriniz var mı? Yukarıdaki  defterin halk edebiyatındaki "cönk"le benzerlikleri neler? İşte günümüzün bu “akıl” ya da “şiir” defterlerinin bir benzeri halk edebiyatında da yer almakta. Edebi ürün olarak andığımız bu defterlerin özel bir de adı var. Bu defterlere “cönk” diyoruz. Üniversite sınav sorularında bile yer almış. Siz de “Cönk nedir?” diye merak ediyorsanız: “Halk edebiyatında ...
Yazının devamı »

Gamsız'ın Ölümü

Resim
Reşat Nuri Güntekin'in beğeniyle bir o kadar da hüzünle okuduğum hikâyelerinden biridir "Gamsız'ın Ölümü". Aşağıdaki metin 11. sınıf kitabında yer alıyor olsa da her kademeden öğrenci hemen hemen aynı ilgi ve hüzünle okur bu parçayı. Sınıfta rahatlıkla okunup işlenecek metinlerden biridir. Üzerine söylenecek o kadar çok şey var ki sınıf içerisinde öğrencilerle birlikte hangi rüzgârlarla nerelere savrulacağınızı asla bilemezsiniz. Her sınıfın, her öğrencinin muhayyilesinde ya da hayatının bir noktasında ona eşlik etmiş bir "Gamsız" mutlaka vardır. Bu sebeple  hikâyeyi buraya da almak istedim. GAMSIZ’IN ÖLÜMÜ O sabah, ana mektebinin bahçesinde fevkalâde bir telaş ve canlılık vardı. Talebe bayramı günüydü. İlk ve orta mektepler, kafile kafile marşlar söyleyerek sokaklardan geçiyor, şehrin uzak mesirelerine dağılıyorlardı. En ihtiyar talebesi altı yaşında olan bu ana mektebinin o kadar uzaklara götürülmesine imkân yoktu. Onlar, bayramlarını -kendi min...
Yazının devamı »

Şimdi Kuşa Benzedin

Resim
Herkese Merhaba, Bugün aslında farklı bir başlıkla sizlerle birlikte olmayı planlıyordum; ama işler değişti. Bir iki gün önce sosyal medyada – özellikle twitter'da – tartışılan konuyu görünce ben de konu hakkındaki fikirlerimi dile getirmek istedim. Nasreddin Hoca’nın bir fıkrası (!) üzerine yapılan bir değerlendirmeydi. Şöyle ki: Muhtemelen bir ilkokul kitabından bir fotoğraf paylaşılmış ve bunun üzerine yorumlar yapılmış. Fotoğrafta aşağıdaki fıkra yer almakta: Yorum yapan kişiler çocuk kitaplarında yer alan bu tür metinlerin çocukların psikolojisini bozacağından söz etmiş. Bu tip metinleri okuyan çocukların ileride hayvanlara kötü davranacağı hakkında birtakım sözler sarf edilmiş. Tabii ki twitlerin bir kısmı “yayınevini kapatalım”, “bu metinleri yasaklayalım” tarzında. Bunun “Nasreddin Hoca” fıkrası olarak pek çok kitapta yer aldığından çoğu kişinin haberi yok anlaşılan. Muhtemelen Hoca’mızın meşhur fıkralarının yanında bu, epey arkada kalmış; bu sebeple d...
Yazının devamı »