Çizgi roman okumak mı?


Merhaba Sevgili Edebiyat Dostları,

Edebiyat dostu olduğunuza göre kitap okumayı zaten seviyorsunuz demektir. Peki tercihleriniz ne yönde oluyor? Genellikle klasikleri mi tercih ediyorsunuz? Edebiyatın önde gelen isimleri sıralamanızda hep üst sıralarda mı? Tolstoy, Balzac, Yaşar Kemal...

Peki hiç çizgi roman okudunuz mu? "Çizgi roman okumak mı?" demeyin sakın. Apayrı bir dünya, çoğu insan için bir yaşam tarzı. Çizgi roman da aklına nereden geldi, diyorsanız aşağıdaki paragrafa bir göz atın derim.

“‘Öğrenciye çeşitli türlerde kitaplar önermek konusunda ne durumdayız,’ diye sormak gerekir.  Yelpazeyi kendimiz ne kadar kullanabiliyoruz? Örneğin, öğrencilerine çizgi roman türünü önerenler var mı? Çizgi romanı yazınsal bir tür olarak sayabiliyor muyuz?”
(Mine Soysal, Eğitimcinin ev ödevi, Keçi-İnadına Edebiyat, Yaz 2014/1)
çizgi roman okumak mı

Önceki yazılarımdan birinde kitap seçimi konusunda çocuğu, öğrenciyi, neden özgür bırakmalıyız sorusuna değinmiştim. Okumak isterseniz "Kitap seçimi" 

 Artık devir değişti öğrenciye sadece "klasikler"i önermek özellikle günümüzde onları okumaktan soğutabiliyor. Ben bunu antrenmansız maça çıkmaya benzetiyorum bazen.
Hayatında futbol oynamamış birini alıp maça çıkarıyor, sonra da 90 dakika top peşinde koşsun diye uğraşıyorsunuz. Belki de o kişi futboldan bile hoşlanmıyor.
Biraz uç bir örnek olduğunun farkındayım; ancak ebeveyn ya da öğretmen olarak yaptıklarımız çok da farklı değil bazen.
"Çocuk bu kitabı okumaktan hoşlanır mı?" sorusu bizim için pek de kıymetli değil galiba. Çünkü biz ona iyilik etmek istiyoruz (!), klasikleri okusun, kültürlensin diyoruz.

 Yukarıda linkini verdiğim "Kitap seçimi" yazımda öğretmenlerin çekincelerine kısaca değinmiştim. Ben de özel okulda çalıştığım dönemde kitap seçimi konusunda biraz daha özgür davranabiliyordum. Türkçe ve Edebiyat zümresi olarak toplanıyor, öğrencilerin yaş, bilgi ve birikimlerine göre Türk ve dünya edebiyatından isimler belirliyorduk. Bu isimlerin eserlerinden seçmeler yaparak öğrencilere bir okuma yelpazesi hazırlıyorduk. Bir dönem "çizgi roman" da eklemiştik listemize. Gerçekten keyifli çalışmalar ortaya çıkmıştı. Çizgi roman hakkındaki görüşleri öğrencilerimin ağzından aktaracak olursam;

 * Daha önce çizgi roman okumamıştım. Çok hoşuma gitti. Okumaya devam.
* Çizgi film izliyormuşum gibi, eğlenceli.
* Ben de artık okuduğum hikayeleri çizgi roman haline getiriyorum. (resim yapmayı seven bir öğrencim)
* Bu ne ya! Çocuk işi gibi. İlkokula giden kardeşimin okuduğu kitaplara benziyor. (kitap okumayı ciddiye alan, kitaplarda resim görmekten hoşlanmayan bir öğrencim) 

 "Çizgi romanı yazınsal bir tür sayabiliyor muyuz?" sorusunu belki bir başka yazıda ele alırım; ama eğer seviyorsak bol bol çizgi roman okuyalım. Kimi futboldan hoşlanır, kimi basketboldan her ikisini de sevenler olabilir bazen. Önemli olan seçtiğimiz "tür" değil, okuma zevkimizi geliştirebilmek. Okuduğumuzu anlamak, aktarmak, paylaşmak hatta yeri geldiğinde hayatımıza katabilmek.

Bugünkü yazıma meşhur "ekşi sözlük"ten alıntıladığım "çizgi roman" hakkındaki görüşlerle son veriyorum.
Bir de çizgi roman okumaya nereden başlamalıyım, diyorsanız okumanızı tavsiye ederim: Çizgi Roman Okumaya Nereden Başlamalıyım?


*Bir yaşam biçimi. Okumayan anlayamaz. (07.04.2000/body)

*İlkokul 1 öğrencisiyken  bir kış günü eve gelen babamın pardösüsünün cebinden çıkartıp elime tutuşturduğu,nasıl bir kitap olduğunu merak eden fakat henüz okumayı bilmeyen kardeşimi de yanıma oturtup, kimin ne söylediğini anlayabilsin diye konuşma balonlarını parmağımla tek tek işaret ederek okuduğum red kit ile tanıştığım en güzel öykü anlatma geleneği. İlerleyen günlerde,önüme açarak beğendiğim figürlerini çizmeye başladığım ve zaman içinde gelişmeye başlayan karakalem çizim tutkumun ilk göz ağrısı olan red kit'in ardından conan, fantastic four, hulk, thor, en sevdiğim karakter olan mister no ve diğerleri ile tanıştım. Mayama çok şeyler kattıklarını düşünüyorum, ki hala katıyorlar. Çizgi romanların değerini ve güzelliğini anlayamayıp '' çocuk kitabı'' diye burun kıvıranların, sanatın çok önemli bir cüzünü kaçırdıklarına ve ruhlarının en çok ihtiyaç duyduğu vitaminlerden birini alamadıklarına inanıyorum. (28.12.2006/calmind)

* Bir çocuğun okuma alışkanlığı kazandırıp, hayal gücünü geliştirmek için gelmiş geçmiş en iyi araç. Biz yetişkinler içinse gerçeklerden kaçış kapısı. (23.12.2010/yer mantarı)

* Resimlerinin sağ üst köşelerindeki küçük kutucuklarda karşılaştığımız; ''fakat'', ''ama o da nesi'', ''birdenbire'', ''ansızın'' gibi dikkat çeken ibarelerini çok severim. Çizgi romanları çekici kılan detaylardan biridir bunlar. (24.12.2015/zaman sokaklarda kayboluyordu)

Bu Haftaki Tercihleriniz

Devrik cümle anlatım bozukluğu mudur?

Resim
Bugün kafaları karıştıran bir konuyu seçtim. Kafaları karıştıran diyorum; çünkü “Devrik cümle anlatım bozukluğu mudur?” sorusuna bazı kişiler “Evet” bazıları da “Hayır” cevabını veriyor. Peki, bunun doğrusu nedir? Devrik cümle anlatım bozukluğu sebebi midir bakalım. Önceki yazılarımda da değinmiştim. Bazı konular farklı görüşlere fazlasıyla açık. Yararlandığınız kaynağa göre anlatımınız ya da cevabınız şekil alabiliyor. Şöyle ki: Her dilin belli kuralları, söz dizimi vardır. Tıpkı trafik kuralları ya da futbol kuralları gibi. Dili kullanan kişilerin de bu kurallara uyması gerekir. Böylelikle dil, dolayısıyla kültür, varlığını idame ettirir. Dilimizde de yüklem dediğimiz bölüm cümlenin sonunda bulunur . “ Dün akşam beni aramış .” örneğinde olduğu gibi. Ancak biz bunu günlük kullanımda “ Dün akşam aramış beni ” şeklinde de kullanabiliriz. İkinci cümle “ devrik cümle ”dir; ama cümlede anlatım bozukluğu yoktur . Cümlenin “devrik” olması, onda “anlatım bozukluğu” olduğunu gö...
Yazının devamı »

Türkçe ve edebiyat derslerinde metin yorumu

Resim
Türkçe ve edebiyat dersi denince genellikle aklımıza kitap okumak ya da yazı yazmak gelir. Oysaki bu dersler farklı disiplinleri içinde barındırır. Okuma, yazma, dinleme, konuşma. Bunlar masanın ayakları gibidir. Hepsine de ihtiyaç vardır. Biri ya da ikisi ilginizi daha çok çekiyor olabilir, belki de onlarda daha başarılısınızdır; ancak edebiyat bir bütündür ve her şeye rağmen bu dört unsur birbirinden ayrı düşünülemez. İlk ve ortaokulda Türkçe dersi gören öğrencilerimiz lise döneminde edebiyatla da tanışmaktadır. “Dil ve Anlatım”, “Türk Edebiyatı” adındaki iki ders geçtiğimiz yıldan itibaren “Türk Dili ve Edebiyatı” halinde tek derse dönüştürüldü. Tıpkı eski yıllarda olduğu gibi. Ancak bugünkü konumuz o değil. Bugün Türkçe veya edebiyat derslerindeki metin okuma, yorumlama konusuna kısaca değinmek istiyorum. Bazı sınıflarda ya da bazı öğrenci gruplarıyla işlediğim ders ya da yaptığım çalışmalar kolaylıkla ilerliyor. Bazı sınıflarda ise aynı verimi alamıyorum. Peki, ama neden? ...
Yazının devamı »

Cönk nedir?

Resim
Pek çok şeyi not aldığınız küçük bir “akıl defteri”niz var mı? Özellikle eskiden bu tür defterler daha çokmuş tabii. Büyüklerimiz adres, ilaç ismi, beğendiği bir dörtlük, bazen bir dua, hatta bir yemek tarifini yazarmış defterlerine. Bir de şiir defterleri var tabii. Özellikle genç kızların beğendiği söz ve şiirleri yazıp büyük bir özenle sakladığı… Teknoloji çağında bilgisayar, tablet, cep telefonu varken bunlar hâlâ duruyor mu, demeyin. Ben de zaman zaman özellikle kız öğrencilerimde bu “şiir defter”lerinden gördüğüm için yazabiliyorum bunları. Ya siz, sizin de bir şiir defteriniz var mı? Yukarıdaki  defterin halk edebiyatındaki "cönk"le benzerlikleri neler? İşte günümüzün bu “akıl” ya da “şiir” defterlerinin bir benzeri halk edebiyatında da yer almakta. Edebi ürün olarak andığımız bu defterlerin özel bir de adı var. Bu defterlere “cönk” diyoruz. Üniversite sınav sorularında bile yer almış. Siz de “Cönk nedir?” diye merak ediyorsanız: “Halk edebiyatında ...
Yazının devamı »

Gamsız'ın Ölümü

Resim
Reşat Nuri Güntekin'in beğeniyle bir o kadar da hüzünle okuduğum hikâyelerinden biridir "Gamsız'ın Ölümü". Aşağıdaki metin 11. sınıf kitabında yer alıyor olsa da her kademeden öğrenci hemen hemen aynı ilgi ve hüzünle okur bu parçayı. Sınıfta rahatlıkla okunup işlenecek metinlerden biridir. Üzerine söylenecek o kadar çok şey var ki sınıf içerisinde öğrencilerle birlikte hangi rüzgârlarla nerelere savrulacağınızı asla bilemezsiniz. Her sınıfın, her öğrencinin muhayyilesinde ya da hayatının bir noktasında ona eşlik etmiş bir "Gamsız" mutlaka vardır. Bu sebeple  hikâyeyi buraya da almak istedim. GAMSIZ’IN ÖLÜMÜ O sabah, ana mektebinin bahçesinde fevkalâde bir telaş ve canlılık vardı. Talebe bayramı günüydü. İlk ve orta mektepler, kafile kafile marşlar söyleyerek sokaklardan geçiyor, şehrin uzak mesirelerine dağılıyorlardı. En ihtiyar talebesi altı yaşında olan bu ana mektebinin o kadar uzaklara götürülmesine imkân yoktu. Onlar, bayramlarını -kendi min...
Yazının devamı »

Şimdi Kuşa Benzedin

Resim
Herkese Merhaba, Bugün aslında farklı bir başlıkla sizlerle birlikte olmayı planlıyordum; ama işler değişti. Bir iki gün önce sosyal medyada – özellikle twitter'da – tartışılan konuyu görünce ben de konu hakkındaki fikirlerimi dile getirmek istedim. Nasreddin Hoca’nın bir fıkrası (!) üzerine yapılan bir değerlendirmeydi. Şöyle ki: Muhtemelen bir ilkokul kitabından bir fotoğraf paylaşılmış ve bunun üzerine yorumlar yapılmış. Fotoğrafta aşağıdaki fıkra yer almakta: Yorum yapan kişiler çocuk kitaplarında yer alan bu tür metinlerin çocukların psikolojisini bozacağından söz etmiş. Bu tip metinleri okuyan çocukların ileride hayvanlara kötü davranacağı hakkında birtakım sözler sarf edilmiş. Tabii ki twitlerin bir kısmı “yayınevini kapatalım”, “bu metinleri yasaklayalım” tarzında. Bunun “Nasreddin Hoca” fıkrası olarak pek çok kitapta yer aldığından çoğu kişinin haberi yok anlaşılan. Muhtemelen Hoca’mızın meşhur fıkralarının yanında bu, epey arkada kalmış; bu sebeple d...
Yazının devamı »